Bir dizi temaslarda bulunmak üzere İlimize gelen Çevre ve Şehircilik Bakanımız Sayın Mehmet Özhaseki, Valiliğimiz tarafından düzenlenen Sur Eylem Planı Bilgilendirme Toplantısına katıldı.
Toplantıya Bakan Özhaseki’nin yanı sıra Valimiz Sayın Hüseyin Aksoy, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Samsun Milletvekili Çevre, Şehir ve Kültür Başkanı Çiğdem Karaaslan, Diyarbakır Milletvekilleri Galip Ensarioğlu ve Ebubekir Bal, Mardin Milletvekili Orhan Miroğlu, Önceki Dönem Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Kutbettin Arzu, Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Ceylan, Tarihi Kentler Birliği Başkanı ve Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Karayolları Genel Müdürü İsmail Kartal, Önceki Dönem Diyarbakır Milletvekilleri Abdurrahman Kurt ve Mine Lök Beyaz, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı üst düzey bürokratlar, Diyarbakırlı İş Adamları, Diyarbakır’da faaliyet gösteren STK Temsilcileri, Sur İlçe Esnafı ve Sur İlçesinde yaşayan vatandaşlar katıldı.
‘Diyarbakır birbirinden farklı inanç ve hoşgörü ortamı ile bir kültür ve tarih şehridir’
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan bilgilendirme toplantısında Vali Aksoy, Suriçi bölgesinde yapılan çalışmalarla ilgili bir sunum yaptı. Vali Aksoy; “Sayın Çevre ve Şehircilik Bakanım, Sayın milletvekillerim ve Tarihi Kentler Birliği Başkanı Samsun Büyükşehir Belediye Başkanım, Sayın Rektörüm, değerli STK temsilcileri, saygı değer Sur halkı ve esnafı ve değerli katılımcılar hepiniz hoş geldiniz. Surda yaşanan olaylar sonrasında yapılan çalışmaları dışarıdan gelen konuklarımız için özetleyerek paylaşmak istiyorum. Diyarbakır 1.654.000 nüfusa sahip bir şehir ve nüfus olarak baktığımızda Türkiye’nin 12. büyük şehridir. 17 ilçe belediyesi ve 1 tanede Büyükşehir Belediyesi vardır. Diyarbakır 33 ayrı medeniyete ev sahipliği yapmış bir kent. 12.500 yıl öncesine ait bir tarihi geçmişe sahiptir. Anadolu’nun İslam ile tanışan ilk şehridir. İslam’ın 5. Haremi Şerifi olarak Ulu Camii kabul edilir. Kuran-ı Kerimde adı geçen iki peygamberin Hz. Zülküf ve Hz. Elyasa’nın kabirleri Eğil ilçesindedir. Diyarbakır’da birbirinden farklı inanç ve hoşgörü ortamı ile bir kültür ve tarih şehridir.
Diyarbakır’a son 14 yıl içerisinde 26 Milyarlık bir kamu yatırımı gerçekleştirilmiştir. Şu anda devam eden 223 büyük projemizin de proje tutarı 4 Milyar 220 milyondur. Sur ilçesinde 15 mahallemiz var. Sur’un tarihi M.Ö. 7500 yılına kadar çıkıyor. Burada 30 uygarlığın izini görüyoruz. 1 belediyesi vardır. Merkezini çevreleyen surların toplam uzunluğu 5800 metredir. Sur’un içerisinde 605 tescilli bina vardır. 155 birinci grup, ikinci grup dediğimiz de sivil mimarlık olan 450 eser söz konusudur. 2015 TUİK verilerine göre toplam nüfusu 117.698 dir. Sur’un içerisinde 15 mahallede 50.341 nüfusumuz vardır. Sokağa çıkma yasağı ilan ettiğimiz 6 mahallenin 22.323 nüfusu vardır. Son yaşanan terör olaylarından 4500 ailenin etkilendiğini düşünüyoruz. Sur’un 6 mahallesinde yoğun bir şekilde olaylar yaşanırken, geri kalan Ali Paşa ve Lale Bey Mahallelerinde de kısa süreli bir haftalık terör olayları yaşanmıştır.
‘Ocak ayından bu zamana kadar 19 Milyon 221 lira nakdi yardım gerçekleştirdik’
Yaşanan bu terör olaylarından dolayı Sur içerisindeki 6 mahalleden vatandaşlarımız taşınmak zorunda kaldı. Yaptığımız inceleme 1128 aile Sur’un diğer mahallelerine taşındığını tespit ettik. Bunların çoğu Bağlara, Yenişehir’e ve Kayapınar’a taşınmıştır. Diğer ilçelerimize ve il dışına giden aile sayımız da çok fazla değildir. Taşınan her aileye Ocak ayından itibaren her ay 1000 TL olmak üzere bu zamana kadar 19 Milyon 221 lira nakdi yardım gerçekleştirdik. Yapılan bu yardımların bir kısmını Başbakanlık Acil Destek Fonundan, bir kısmını da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfımıza aktarılan kaynaktan karşıladık. Diğer mahallelerde yaşanan terör olaylarında mağdur olan ailelere de 389.000 TL nakdi yardım yaptık. Bunların yanı sıra mağdur olan vatandaşlarımızın temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere 2100 koli gıda yardımı ve 11000 adet ekmek dağıttık. Özellikle Vakıflar Genel Müdürlüğümüz, Kızılay Teşkilatımız ve Diyanet İşleri Bakanlığımız tarafından Sur mağdurlarına yönelik olarak çeşitli yardımlar gönderildi. 13.750 koli gıda yardımı yapıldı. Battaniyeler dağıtıldı. Ayrıca Diyanet İşleri Bakanlığımızdan 1 Milyon 50 Bin liralık alışveriş çeki dağıtıldı. Bunun yanı sıra bazı STK’larımız, Kaymakamlığımız ile işbirliği içerisinde çeşitli yardımlar yaptılar. Bunlarda oluşturulan bir program dâhilin de dengeli bir şekilde dağılımları gerçekleştirildi.
Özellikle kalacak yeri olmayan 800 kişiyi bazı otellerle anlaşarak, otellerde misafir ettik. Halen 36 aile, yaklaşık 141 kişi, otellerde misafirimiz olarak kalmaya devam etmektedir. Bunlar için de yaklaşık 1 milyon 700 bin TL kaynak ayırdık. Basit usulde vergi mükellefi olan küçük esnafımızın mağduriyetlerini bir nebze azalta bilmek adına, Başbakanlık Acil Destek fonundan gönderilen destekten esnafımıza maddi kaynak aktardık. Basit usulde vergi mükellefi olmayıp da esnaf olarak faaliyet gösteren işletmelere de 1000 TL olmak üzere toplam 1566 esnafa 3 milyar 700 bin TL nakdi yardım gerçekleştirdik. Sur ilçesinde sağlık hizmetlerinin aksamaması için 4627 aile Halk Sağlığı görevlilerimiz tarafından aranmıştır. Bebek aşılarının yapılması, gebe ve çocuk izlemesi yapılmıştır. Bunlarda herhangi bir sorun oluşmaması için her türlü gayret gösterilmiştir.
‘Toplum yararına çalışma programı kapsamında İş Kurumu ile birlikte yaklaşık 3000 kişiye istihdam sağladık’
Sur içerisindeki 6 mahallede 6 okulumuz vardı. 1 okulu biz daha önceden taşımıştık. 5 okulumuzu da TOKİ tarafından yapılan okulumuza taşıdık. 1331 öğrencinin, aynı okula, taşımalı sistemle, evlerinden alarak okula ulaşmasını sağladık. Bu kapsamda eğitimlerinin aksamaması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Özellikle öğrencilerimiz için telafi eğitimleri yaptık. Toplum yararına çalışma programı kapsamında İş Kurumu ile birlikte yaklaşık 3000 kişiye iş istihdamı sağladık, ilk önce 3 aydı, şimdi 9 aya çıkacak. 2850 kişilik istihdam için ek talebimiz oldu. Özellikle Sur esnafımıza girişimcilik eğitimleri veriyoruz. 375 kişi bunlardan yararlandı. İş başı eğitimlerine öncelik verdik. Mesleki eğitim kurslarından yararlandırıyoruz. Vakıflar Bölge Müdürlüğümüz, vakıflara ait olan kuruluşlar ile ilgili 582 adet vakıf taşınmazı bulunmakta. Özellikle 582 kiracının 2016 yılında kira artışları kesinlikle yapılmadı. Kirasını ödeyemeyenler için herhangi bir hukuki işlem başlatılmadı. Kira borçları ötelendi. 6 aylık kiraları tamamen af edildi. Bunun da Vakıflar Genel Müdürlüğüne maliyeti 2 milyon liradır. Özellikle Vakıflar Genel Müdürümüze tekrar teşekkür ediyorum; 10.000 adet Ramazan gıda paketi gönderiyor. Bir kısmı geldi, dağıtımına başladık. Özellikle Sur mağdurlarımıza bunları iletmeye devam edeceğiz.
Bu davetimize icabet edip katılan STK temsilcilerimize, Sur esnafı ve değerli katılımcılarımıza teşekkür ediyorum. Yaşanan bir sorun var bu sorunu çözmek için bütün kurum ve kuruluşlarımızın el birliği içerisinde çalıştığını ifade etmek istiyorum. Sayın Bakanımıza, Sayın Bakanımızın şahsında hükümetimize teşekkür ediyor, tekrar hoş geldiniz diyorum. Saygılar sunuyorum.”
‘Ramazan ayında bu mübarek günde bir yerlerde bombalar patlaması ve masum insanları öldürmenin ne anlamı var’
Vali Aksoy’dan sonra konuşan Bakan Özhaseki ise şunları söyledi: “Cumhuriyetin ilk yıllarında ve devam eden yıllarda ulus devlet fikri var. Bunu dayatarak baskıyla bir tarafa kabul ettirmeye çalışıyorlar. 40 ve 50'li yıllarda iki tane çizgi çiziyor sistem, herkesi burada tutmaya çalışıyor. Aşırı laikçi, katı, baskıcı, inkarcı bir politika var. Bu sadece Kürtlere yapılmıyor emin olun. Dindarlara da Alevilere de yapılıyor. İşkenceye uğramayan bir Allah’ın kulu yok. Peki bundan sonra silahın ne işi var. Nedir bu silah ve terör yani silahlanacak bir şey yok. Şu ramazan mübarek gününde bir yerlerde bombalar patlaması ve masum insanları öldürmenin ne anlamı var. Vahşi Arap kabileleri bile İslam’dan önce haram aylar derdi ve bu aylarda kimseye dokunmazdı. Hangi dinde ve imanda bomba patlatarak insanları öldürmek var. Artık bunların bitmesi lazım. Kimseye bu eylemlerin faydası yoktur.
‘Sur içinde hasar gören su hattının onarımını hemen bitiriyoruz’
Bölücü terör örgütü mensuplarınca patlatılan yerlerde şebeke suyu sistemi hasar gördü. Bu sıkıntıyı çok hızlı bir biçimde bitirdikten sonra bina yapacağız. Sur içinde ne kadar hasar gören su hattı var ise onların onarımını hemen bitireceğiz. Ulaşımla ilgili aksaklığı da hemen çözmek istiyoruz. Sur’un tamamının yolunu yeniden yapıp en kısa zamanda bitireceğiz. Etrafını yeşil alan ve yürüyüş bandıyla trafik araçlarının gidip geleceği bir Sur inşa edeceğiz. Ayrıca Sur İlçemizde sokak sağlıklaştırması yapacağız. Ticaret yapılırken, yıpranan ve çirkin olan sokaklar oluyor. Biz buraları daha modern bir hale getireceğiz. Ulu Cami’nin olduğu yerde bunun uygulamasına başlayacağız. Daha sonra Ulu Cami’den yukarı ve aşağıya doğru yapacağız. Bunları etaplar halinde yapacağız. Buralarda bazalt ve ahşap karışımı malzeme kullanacağız. Dükkânlarımız çok daha güzel bir hal alacak. İlk uygulamayı Ulu Camii önünde başlatıyoruz. Çok güzel bir görüntü olacak.
Meşhur Diyarbakır evlerinden mahalle oluşturacağız
Ayrıca her tarafın kamulaştırılacağı gibi bir söylenti var. Yok öyle bir şey. Devlet alıp ne yapsın? Kilisenin, Ulu Cami'nin tapusunu alacaklar, dükkânları alınacak gibi söylentiler var. Bunları ne yapalım? İyi işler olsun diye çabalıyoruz. Bunun gibi bir sürü fitne kazanı kaynatılıyor. Zaman içerisinde adalar oluşturulacak. Bunlara gençlik ve kadın merkezleri gibi yapılar yapılacak. Yörenin mimari özelliklerine uygun projeler hazırlanıyor. Sur ilçesinde para kazanma mantığı hiç yok. Türkiye'nin iftihar edeceği bir yer olsun, plana uygun yapalım, herkes burayı görmeye gelsin. Bu amaçla sonuna kadar çalışacağız. Adalar boşalttıkça etap etap girerek mahalle oluşumlarını sağlamak istiyoruz. O zaman kimse bundan rahatsız olmayacak. İnsanları evinden yurdundan etmek günahtır. Meşhur Diyarbakır evlerinden mahalle oluşturacağız. İmar planı uygun olacak. Şimdiye kadar çok konuştuk. Şimdi böyle bir eylem planıyla yola çıkıyoruz. İnşallah başarırız. Başarırsak sizlerin duasını alırız, başaramazsak bu hepimizin başarısızlığı olur. Ben burada iyi niyetle çırpınırken bana yardım etmezseniz bu vebalin bir kısmı da sizin olur haberiniz olsun. Ben iyi niyetle geleceğim. Bakanlığımın bir bürosunu burada açıp işleri buradan bile idare edebilirim. İşlerin başında şantiye şefi gibi çalışacağım. Bu bizim için bir şeref madalyası olacak. Siz de yardım edin, dedikodulara bakmayın, işimizi yapalım.”
Konuşmaların ardından Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki ve beraberindekiler Sur esnafı ile STK temsilcileriyle birlikte soru cevap kısmına geçti.